Historia uprawy

Tulipany zaczęto uprawiać prawdopodobnie w Persji w X wieku n.e^[12]. Dokonywano ich selekcji i krzyżowania, do dalszej uprawy wybierając cebulki okazów najładniejszych i najbardziej dorodnych. Uprawiane były w Imperium Osmańskim, wymieniają je Omar Chajjam i Rumi^[13]. Sułtan Ahmet III miał wielki ogród, w którym uprawiano wiele gatunków tulipanów, nie tylko rodzimych dla Turcji, ale także sprowadzonych z Iranu i Azji Środkowej^[14].

Uważa się, że do Europy Zachodniej tulipany zostały sprowadzone w 1554 roku przez Oghiera Ghiselin de Busbecq, ambasadora Imperium Osmańskiego na dworze Ferdynanda I, nie jest to jednak pewne^[15]. Wiadomo natomiast na pewno, że Charles de L’Écluse (zwany Clusjusem) w 1573 r. uprawiał je w ogrodzie botanicznym w Wiedniu, a od 1594 r. w ogrodzie botanicznym Uniwersytetu w Lejdzie w Holandii. Ten rok uważany jest za początek rozwoju przemysłu tulipanowego w Holandii. Clusjus w dużej mierze przyczynił się do rozprzestrzenienia uprawy tulipanów, on też napisał o nich pierwsze prace naukowe^[16]. W 1596 i 1598 skradziono z jego ogrodu ponad 100 cebulek tulipanów.

Pod koniec drugiej połowy XVI wieku zachodnią Europę (przede wszystkim Holandię) ogarnęło tulipanowe szaleństwo (tulipomania). Ponieważ ich ceny gwałtownie rosły, zaczęto je skupywać w nadziei jeszcze droższego odsprzedania. W 1637 roku tulipan ’Semper Augustus’ został sprzedany za astronomiczną wtedy kwotę 13 tysięcy guldenów. Niektóre z cebulek były warte kamienicy w Amsterdamie^[17]. Zakupy cebulek za tak wygórowane ceny nie opłaciły się i doprowadziły do ruiny finansowej niektórych kupców (bańka spekulacyjna)^[9]. Od tego czasu jednak Holandia stała się światowym potentatem w uprawie tulipanów i posiada ich stałą wystawę w Keukenhof. W ogrodzie w Keukenhof kwitnie wiosną ponad 7 mln tulipanów należących do różnych gatunków i ogromnej liczby kultywarów.